Het orgel is in 1997 in de nieuwgebouwde Oase geplaatst en is afkomstig uit de
voormalige Gereformeerde Noorderkerk in Drachten.
De geschiedenis is complex.
Veel verschillende kerken en plaatsen spelen een rol in dit verhaal. 

De geschiedenis

1794 - Orgel gebouwd door Joh. Steph. Strumphler voor de R.K. St. Nicolaasparochie te Purmerend, opgesteld in de Schuilkerk.

1836 - Vergroot met 2½ register

1849 - Hersteld door D.S. Ypma

1858 - Overgebracht naar de nieuwe R.K. kerk en hersteld door Ypma

1884 - Gekocht door de Noorderkerk te Drachten. Het was een geschenk van Wieger van der Veen, die daarvoor een vaste zitplaats in de kerk kreeg. Is gerestaureerd door Eerdman te Noordwolde(Gr). Het bezat toen 10 stemmen op het hoofdwerk en 4 stemmen op het Bovenmanuaal. Het pedaal was aangehangen.

Omstreeks 1919 herstelling door M. Eerdman

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Orgel in de Noorderkerk ± 1923

 

 

 

 

 

 

 

 Tot 1949 blijft alles bij het oude.

 1949 - Nieuw orgel in de Noorderkerk te Drachten

In 1949 bouwt J.Reil uit Heerde een drieklaviers orgel in de Noorderkerk. Het nieuwe orgel krijgt een nieuw front, ( zie foto) maar de laden en het pijpwerk van Strumphler worden in het nieuwe orgel verwerkt. ( Hierna zijn de beelden van het oude orgel spoorloos verdwenen.) De oude orgelkas blijft dus over en verhuist naar de werkplaats van Reil om 4 jaar later in Apeldoorn, in 1953, weer gebruikt te worden in de Chr. Ger. Barnabaskerk

Het nieuwe orgel in de Noorderkerk

Met een enkel woord bij de foto willen we dus thans volstaan.
In het eigenlijke prospect, vooraanzicht, zijn zware en lange pijpen geplaatst zonder verdere versiering. Enig kleurcontrast tuseen dit open front en de omgeving ware gewenst geweest. Het meest naar voren springend gedeelte, het z.g. rugpositief (de organist zit er immers met de rug naar toegekeerd) is iets naar voren gebouwd en opgenomen in een orgelkast, die met de rest misschien niet volledig harmonieert. Toch doet het geheel rustig aan. Jammer alleen, dat het kerk-tongewelf niet een meter hoger ligt; men zou dan geen pijpen hebben behoeven te kroppen, terwijl het orgel meer ruimte-accoustische werking zou krijgen. Maar met de dispositie, hoewel niet overrijk, moeten we wel zeer ingenomen zijn; een orgel met enkele 16-voetsregisters heeft grond en daaraan ontbreekt het zo dikwijls. Als de eindintonatie volledig haar beslag zal hebben gekregen, enkele onbetekenende kinderziekten achter de rug zijn, is Drachten, is Friesland een kostelijk instrument rijker. Moge het in alle opzichten aan verwachting en bedoeling beantwoorden.
Gaarne voegen wij onze gelukwensen bij de vele andere.
(Uit de Drachtster Courant van die tijd)

 

 

 

 

 

 

 

 

Uit de Drachtster Courant van die tijd:

Het nieuwe orgel in de Gereformeerde Kerk Noord in gebruik genomen. Het orgel vervulle allereerst zijn functie in de eredienst. Het was dus alleszins begrijpelijk, dat de kerkeraad het nieuwe instrument in een zij het dan ook bijzondere kerkdienst in gebruik wenste te doen nemen. Het ruime gebouw aan de Stationsweg stroomde geheel vol. De Chr. Muziekvereniging Crescendo had nog eenmaal de oude vertrouwde plaats ingenomen, speelde wijdingsvol het "Lof zij den Heer, den almachtigen Koning der ere" en begeleidde de gemeentezang: Psaim 150. De voorganger, ds. De Bruyne, deed zijn toespraak aansluiten aan het woord uit Openb. 5 ; 8. Hij waarschuwde tegen persoonsverheerlijking, wees er op, dat het orgel achter de gemeente was opgesteld, omdat het steeds aankomt op de verkondiging van Gods heilig Woord en stelde het orgel op zijn plaats in de dienst, door van bidden, danken en aanbidden te gewagen. Namens de orgelcommissie voerde de heer O. de Jong het woord, waarbij hij gelegenheid vond mee te delen, dat het nieuwe instrument niet meer gekost had dan de som waarvoor het was aangenomen door de orgelbouwer Reil uit Heerde. Behalve de bouwers hadden ook de beide deskundigen, de heren George Stam, Leeuwarden, en R. Teule, Drachten, dank te aanvaarden, en verder nog de heren H. J. B. Hamer en architect Bosma. Het ,,Halleluja, eeuwig dank en ere" was het eerste koraal, dat met begeleiding van de nieuwe Stem weerklonk - een indrukwekkend moment, dat tot grote daakbaarheid stemde. Natuurlijk kon de nieuwe predikant, ds. Van Twillert, die zeer binnenkort z'n intrede hoopt te doen, niet aanstonds de dienst afsluiten; eerst bespeelden de adviseurs het instrument, dat weliswaar nog enkele allerlaatste werkzaamheden vraagt, maar toch de staat van voltooiing na maandenlange arbeid vrijwel heeft bereikt. De heer Teule had de koraalvariaties ,,Jesu meine Freude" van Joh.G. Walter uitgekozen en vond daarbij ruimschoote gelegenheid, verschillende karakteristieke registens en registercombinaties te doen uitkomen. Stam, de meester, gaf Bach's Toccata en fuga in d-klein, Mendelssohn's , "Sonate over het Gebed des Heren" en een improvisatie, waarin achtereenvolgens (en later gelijktijdig) Vaderlandse liederen waren verwerkt. (Dat de tongwerken in de klamme en hete kerk atmosteer ontstemd raakten, was waarlijk geen wonder.) Het is thans niet de gelegenheid, Stam's ook technisch uiterst knappe werk te analyseren - we zullen de Leeuwarder organist echter zeer missen! (Men weet, dat de heer Stam tot directeur van het Utrechtse Conservatorium werd benoemd, waar hij a.s. maandag in functie treedt.) Bovendien wordt een speciaal orgelconcert in uitzicht gesteld, zodat wij op enkele bijzonderheden nog wel zullen kunnen terugkomen.

Het nieuwe orgel in de Ger.Noorderkerk te Drachten
Omtrent de totstandkoming en de samenstelling van dit orgel deelt de heer R. Teule, toonkunstenaar te Heerenveen, ons het volgende mee. Het is al enkele jaren geleden, dat de Kerkeraad en de Commissie van beheer der Geref. Kerk voor het eerst overwogen om te komen tot verbetering van het oude orgel of misschien tot het bouwen van een nieuw instrument. Het bestaande orgel, waarop de heer Marra al zo lange jaren de gemeentezang begeleid had, was, hoewel van goed maaksel, zo versleten, dat reparatie zonder meer niet mogelijk bleek. Nadat advies was ingewonnen, werd besloten om te trachten een dusdanige financiele basis te vinden, dat mettertijd een werkelijk goed orgel gebouwd kon worden. Een orgel dus, dat geschikt zou zijn om bij de gemeentezang goed leiding te geven en dat meteen ook als concertinstrument aan zeer behoorlijke eisen zou voldoen. Alle mogelijke voorzorgen werden genomen om niet, als zovele kerken, de bittere weg te gaan van hoge kosten en weinig resultaten. Toen eindelijk het werk voortgang kon vinden, werden als adviseurs benoemd de heren George Stam te Leeuwarden en R. Teule te Heerenveen, van wie laatstgenoemde bij het opmaken der eerste plannen reeds van advies had gediend. Het reeultaat van vele besprekingen was, dat aan de heer J. Reil, orgelbouwer te Heerde, opdracht werd gegeven tot het bouwen van een orgel met drie handklavieren en vrij pedaal met 31 sprekende stemmen, naar het oude mechanische systeem. Ingewijden weten, welk een strijd er in de ,,orgelwereld" is en wordt gevoerd over de ,,systemen". Na vele jaren experimenteren met pneumatiek en electriciteit, keren vele organisten zich weer tot het oude mechaniek. De bouw van dit belangrijke instrument volgens het mechanische systeem is in organistenkringen dan ook met instemming begroet. Het resultaat nu van al het werk van commissies en orgelbouwer mag er zijn. De Geref. Kerk van Drachten, ja ook de plaats Drachten, mag trots zijn op dit vijfde drieklaviers orgel in onze provincie. Bij de ingebruikneming van het orgel op heden dinsdagavond zullen beide leden van de adviescommissie orgelwerken spelen. In het nieuwe orgel zijn de twee geheel gereviseerde laden, de magazijnbalg en 8 stemmen van het oude orgel verwerkt. Behoudens een gedeelte der grote frontpijpen, die door de lage ligging van de pedaallade (gevolg van het vrij lage kerkplafond) op kleine pneumatische laden geplaatst moesten worden, is het gehele instrument rein mechanisch. Het geheel sprekende front is in strakke lijnen gehouden. De forse pijpen van de pedaalregisters vormen hier een imposante groep. Samen met het rugpositief is een groots geheel verkregen, dat volkomen past in het uitenst sobere kerkgebouw. De klank van het orgel {uiteindelijk het doel) is uitstekend. Door deskundige keuze van de dispositie (registers) en het prachtige intoneerwerk van de heer Reil, vinden we de fraaie klank van onze oude orgels hier terug. En dat zegt veel. Moge dit fraaie instrument, aldus besluit de heer Teule, dienstbaar worden gemaakt aan Hem, tot Wiens eer het werd gebouwd.
R. Teule
Uit de Drachtster Courant

Opmerkingen

De oude windlade is in 1978 gebruikt voor de restauratie van het orgel van de Ev. Luthersche kerk te Weesp.

In 2006 zijn nog delen van het oude Strumphler orgel gebruikt in een nieuw orgel van de Ger. Kerk vrijgemaakt in Harlingen.

 Alweer een nieuw orgel in de Noorderkerk

1978 - De Noorderkerk krijgt alweer een nieuw orgel.
De orgelkas werd aangekocht uit de Lutherse kerk van Harlingen.

De geschiedenis van dit orgel:

Oorsprong: 17e eeuw, Hervormde kerk te Mantgum.

Hier in: 1813 - Orgel wordt vergroot door Jan Reinders Radersma.

1845 - Nieuw orgel gebouwd door L. van Dam & Zonen, waarschijnlijk met gebruik van bestaand materiaal. Het orgel bestaat uit een hoofdwerk, een bovenwerk en een vrij pedaal.

1879 - Plaatsing van het orgel in de Ev. Lutherse kerk te Harlingen door L. van Dam & Zonen.

1925 - Gegevens N.V. Orgelfabriek v/h/ Van Dam:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1978 - Plaatsing in de Noorderkerk

1997 - Verhuizing zonder wijzigingen, van de Noorderkerk naar de Oase, alwaar opgesteld op een aparte galerij aan de zijkant van de imposante kerkzaal.
 
2007 - Wijziging Dispositie.

Het orgel heeft 22 registers, verdeeld over Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal.
De klaviatuur zit aan de rechterzijde.

 
Organist Ulbe Pranger

De Activiteiten Commissie heeft n.a.v. "10 jaar Oase" in april 2007 een nieuwe beeldengroep laten maken door dhr. D. Schinkel uit Kampen.

Ons gemeentelid dhr. R. Jacobi verzorgde het schilderwerk en het vergulden van de beelden.

---

Interieur van de voormalige Noorderkerk in 1923

De voormalige Noorderkerk vroeger

 

Op de achtergrond het torentje van de Noorderkerk